Üretra Darlığı

Üretra darlığı, idrar yolunun (üretranın) çeşitli nedenlerle daralması sonucu idrar akışının zorlaşması veya kesintiye uğramasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Mesaneden vücut dışına idrarın atılmasını sağlayan üretra, erkeklerde ortalama 15–20 cm, kadınlarda ise 4–5 cm uzunluğundadır. Erkeklerde daha uzun ve karmaşık yapıda olması nedeniyle üretra darlıkları erkeklerde daha sık görülür.

Üretranın çevresinde bulunan corpus spongiosum adlı süngerimsi doku, travma, enfeksiyon veya cerrahi girişimler gibi nedenlerle zarar gördüğünde, iyileşme sürecinde skar (nedbe dokusu) gelişebilir. Bu durum üretra kanalının daralmasına neden olur.

Belirtiler Nelerdir?

Üretra darlığının en sık görülen belirtileri şunlardır:

İnce ve çatallı işeme
İdrar yaparken tazyikte azalma
İdrarı tam boşaltamama hissi
Sık idrara çıkma
İdrar sonrası damlama
İdrar yaparken ağrı
Zamanla mesanede taş oluşumu veya idrar yolu enfeksiyonları

Bazı hastalarda darlık ileri boyutlara ulaşana kadar ciddi bir şikâyet vermeyebilir. Ancak ilerlediğinde idrarın tamamen durmasına (idrar retansiyonu) dahi neden olabilir.

Nedenleri Nelerdir?

Üretra darlığının gelişmesine yol açan başlıca nedenler şunlardır:

Travma: Pelvik kırıklar, düşme veya darbe sonrası gelişebilir.
Cerrahi işlemler: Daha önce geçirilmiş sonda uygulamaları veya ürolojik girişimler
Enfeksiyonlar: Özellikle cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklar
Enflamatuvar hastalıklar: Örneğin liken sklerozus
Doğuştan gelen üretra anomalileri
Radyoterapi veya geçirilmiş prostat ameliyatları

Tanı Nasıl Konur?

Üretra darlığı şüphesi olan hastalarda aşağıdaki tanı yöntemleri kullanılır:

Fizik muayene ve hasta öyküsü
İdrar akım hızı testi (uroflowmetri): İdrar akımının yavaşlaması tespit edilir.
Ultrasonografi: Mesanede artık idrar kalıp kalmadığını gösterir.
Üretrosistoskopi: Üretra içi doğrudan gözlenerek darlık alanı belirlenebilir.
Retrograd üretrografi: Radyolojik olarak üretranın görüntülenmesi sağlanır.

Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Üretra darlığının tedavisi, darlığın yeri, uzunluğu, hastanın genel durumu ve daha önce uygulanan tedavilere göre planlanır.

1. Dilatasyon (Genişletme):

Basit ve kısa darlıklarda uygulanır. Darlık bölgesi özel aletlerle genişletilir. Tekrarlama riski yüksektir.

2. Optik İnternal Uretrotomi (OIU):

Endoskopik (kapalı) yöntemle, darlık bölgesi kesilerek açılır. Kısa ve ilk kez oluşan darlıklarda tercih edilir.

3. Üretraplasti (Açık Cerrahi):

Tekrarlayan ya da uzun segmentli darlıklarda kalıcı çözüm için uygulanır. Gerekirse ağız içi mukozası gibi dokular kullanılarak üretra yeniden yapılandırılır.

Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Tedavi edilmeyen üretra darlıkları, zamanla daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir:

Mesane kaslarında kalıcı hasar
Böbreklerde genişleme (hidronefroz)
İdrar yolu enfeksiyonları
Mesane taşı oluşumu
İdrar yapamama (retansiyon)
Hayatı tehdit edebilecek ürosepsis gelişimi

Bu nedenle erken tanı ve doğru tedavi büyük önem taşır.

Üretra darlığı tedavi edilebilir bir durumdur. Ancak doğru tanı ve kişiye özel tedavi planlaması yapılmalıdır. Özellikle şikâyetleri giderek artan, idrar yaparken zorlanan ya da idrar akışında belirgin azalma yaşayan bireylerin, bir üroloji uzmanına başvurması önerilir.

Kalıcı çözüm arayan hastalarda tekrarlayan geçici işlemler yerine, uygun hastalarda üretroplasti gibi kalıcı cerrahi yaklaşımlar daha yüksek başarı şansı sunar.